İngiltere'deki Londra Üniversitesi'nden bilim adamlarının analizleri, beynin henüz bir bilgiyi depolamadan önce hazırlık yaptığını ortaya koydu.
Beyin hatırlama şeklini tasarlıyor
Bilim adamları, herhangi bir şey henüz gerçekleşmeden önce onu nasıl hatırlayacağımızın tahmin edilebilir olduğunu düşünüyor.
01.03.2006 15:03
İngiltere'deki Londra Üniversitesi'nden bilim adamlarının analizleri, beynin henüz bir bilgiyi depolamadan önce hazırlık yaptığını ortaya koydu.
En iyi performansı gösterebilmek için beynin, hem bilgiyi aldığımız anda hem de bilgiyi almadan birkaç saniye önce tüm kaynaklarını seferber etmiş olması gerekiyor.
Daha önce beynin olay olmadan önce değil, olduktan sonra hazır olması gerektiği düşünülüyordu.
İleri aşama aktiviteleri
Araştırma ekibinin başkanı Dr. Leun Otten, "daha bir kelimeyi görmeden önce insanın onu hatırlayıp hatırlayamayacağını tahmin edebiliyor olmamız kulağa gaipten haber alma gibi gelebilir" diyor.
"Duyduklarınızı ya da gördüklerinizi hafızaya kaydederken beyin aktivitelerinin değiştiğini biliyoruz. Fakat hafızanın ileri aşamada nasıl çalıştığını gösteren beyin aktiviteleri bulduk."
Testi bilmeden girdiler
Dr. Otten ve ekibi, hafıza testine girdiklerini bilmeyen bir grup gönüllüyü iki farklı teste tabi tuttu. Gönüllülerden, sadece bilgisayar ekrarında birbiri ardına görünen kelimelere konsantre olmaları istendi.
Her kelimeden önce, ya kelimenin canlı veya cansız bir şeyi temsil ettiğini belirten ya da kelimenin ilk ve son harflerinin alfabetik sıralamada olup olmadığını belirten bir sembol gösterildi.
Bir süre sonra ekip, gönüllülere bunun bir hafıza testi olduğunu söyledi ve ekrana yansıttıkları yeni kelimeleri daha önce görüp görmediklerini sordu. Bu işlemler sırasında beyin aktiviteleri elektroensefalogramla (EEG) tarandı.
Görmek ve anlamak
Katılımcılar, canlı-cansız ayrımı yapılan kelimeleri alfabetik ayrım yapılanlara göre çok daha iyi hatırlıyordu. Bu da, kelimeleri harfler olarak görmek yerine anlamlandırmaya çalışmanın hafızayı daha iyi hazırladığını ortaya koydu.
Araştırmacılar, 'bilinçli düşünme'nin gerçekleştiği önbeyin bölgesindeki bu hazırlık faaliyetlerini kelimenin oluşması ve sembol arasında görebildi. Buradaki güçlü aktiviteyi hassas bir geri bildirim izledi.
Güç ve zaman sorunu
Benzer başka bir testte, gönüllülere, bir sonraki kelimenin sesli söyleneceğini ya da ekrandan yansıtılacağını belirten semboller gösterildi. Bu testte hafıza, hazırlıklarının çoğunu ekrana yansıtılan kelimelerden yana yaptı.
Dr. Otten, "beynin, bir şeye bakmaktan bir şeyi dinlemeye yönlendirilmesi güç ve zaman gerektiriyor. Bu yüzden beyin hazırlıklarını hemen tamamlayamıyor" diyor.
Ezberlemeye değil anlamaya çalışın
Araştırma eskiden beri öğrencilere verilen bir tavsiyenin de altını çiziyor: Bir şeyi ezberlemek yerine onu iyice anlayarak öğrenmeye çalışın.
Dr. Otten de şu tavsiyede bulunuyor: "Anlamaya çalışmak ezberden çok daha iyi bir hazırlığı içeriyor. Bu yüzden tekrarlayarak ezberlemek yerine, her zaman yazılanı anlamaya konsantre olun."
"Daha iyi bir hafıza için çalışmak faydalı bir işlem olabilir" diye ekliyor Otten: "Fakat daha iyi bir hatırlama için beynin hazırlık aşamasını geliştirmek konusunda ne yapılabileceğini henüz bilmiyoruz."
